حتما برای شما هم پیش آمده احساسی را تجربه می‌کنید ولی نمی‌توانید آن را بیان کنید. شاید فرد یا محیط مناسب در کنار خود ندارید ؛ شاید هم احساس خود را به خوبی نمی‌توانید توصیف کنید. شما در این موقعیت چه می‌کنید؟
یک معلم، یک والد گاهی با رفتاری از کودک مواجه می شود که علت آن را نمی‌تواند پیدا کند، ممکن است کنترل خود را از دست بدهد؛ رفتار یا کلام نامناسبی را ابراز کند. فکر می‌کنید چه اتفاقی برای کودک درآینده رقم خواهد خورد؟ شما در این مواقع چه کاری را انجام می‌دهید؟
در ابتدا بیاییم تعریف خود را از محیط امن یکی کنیم. محیط امن، همان جایی است که می‌توانیم بدون هیچ سانسوری، خود و احساس واقعیمان را نشان بدهیم، بیان کنیم و قضاوت نشویم. چگونه می توانیم کلاس خود را به محیطی امن تبدیل کنیم؟ آیا ما فردی امین در کلاس خود هستیم؟
آیا این امکان وجود دارد که دانش‌آموز بتواند بدون هیچ ترسی، با ما ارتباط بگیرد و کمک بخواهد؟ در این مقاله، تلاش خواهیم کرد با هم به این سوال‌ها پاسخ بدهیم. برای ساختن کلاسی که دانش‌آموزان بتوانند احساسات خود را به راحتی بروز دهد، چند پیشنهاد داریم:

ایجاد احساس تعلق

احساس تعلق یک شبه حاصل نمی‌شود. در طول سال تحصیلی به طور مستمر از بازی‌ها و فعالیت‌هایی استفاده کنید که فرصت ابراز احساسات، و بیان افکار و ایدهها را برای دانش‌آموزان فراهم کند. مؤثرتر از هرچیز بازی‌های کوتاهِ گروهی است که فرصت تمرین مشارکت جمعی و ایجاد روابط دوستانه را فراهم می‌کنند. از این طریق بچه‌ها می‌توانند افکار و احساساتشان را با هم در میان بگذارند و برای انجام کارها همکاری و همفکری کنند. این کار نه تنها به رشد مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان کمک میکند که کلاس را به محیطی امن برای رشد و یادگیری بدل خواهد کرد.

کارهای بچه ها را روی دیوار کلاس قرار دهید

وقتی سفیدی دیوارهای کلاس با نقاشی‌ها، نوشته‌ها و دیگر پروژه‌های دانش‌آموزان پر می‌شود، یعنی فضای کلاس متعلق به آنها است و آرامش و امنیت بیشتری به آنها منتقل می‌شود. حتی اگر به پوسترها، نمودارها، نقشه‌ها یا جدول‌های آموزشی نیاز دارید، از بچه‌ها بخواهید که آنها را درست کنند؛ مثالً به جای پوستر چاپی جدول مندلیف یا جدول ضرب، از بچه‌ها بخواهید جدول را روی مقوای بزرگی رسم و پوستری رنگارنگ برای کلاس آماده کنند.

آرام باشید و آرام بمانید

یک عصبانیت آنی، یک فریاد ناگهانی، یا یک لحظه برآشفتن و بروز خشم، اثری روی اعتماد و امنیت افراد می‌گذارد که برای بازسازی رابطه باید مدتها وقت صرف کرد. وقتی عصبانی می‌شوید، از کلاس بیرون بروید، چند نفس عمیق بکشید و برگردید.

از بیان ناتوانی نترسید

اگر از بچه‌ها می‌خواهید درباره‌ی وقت‌هایی که احساس ترس، تنهایی، گیجی یا ناتوانی بر آنها غلبه کرده بنویسند یا حرف بزنند، خودتان هم باید از تجربه‌تان بگویید. این یک راه خوب برای اعتمادسازی است.

لبخند و شوخی را فراموش نکنید

تصور کهنه‌ی  معلم پراُبهتِ جدی و اخمو را از ذهنتان بیرون کنید و بگذارید بچه‌ها ردیف دندان‌های سفیدتان را درست و حسابی ببینند. هر چه بیشتر در کلاس بخندیم، لبخند و همراهی بیشتری دریافت خواهیم کرد. آموزش و درس و مدرسه آنقدرها هم جدی نیست. مواقعی که فشار و تنش در کلاس زیاد است، مثل روزهای امتحان، بیش از هر موقع دیگری به طنز و شوخی و خنده نیاز داریم.

به دانش آموزان حق انتخاب بدهید

وقتی میگوییم: »برای تکلیف امروز سه تا گزینه دارید که می‌توانید یکی را انتخاب کنید« بچه‌ها هیجان‌زده می‌شوند و اغلب تمایلشان به انجام کار خیلی بیشتر از وقتی است که می‌گوییم: تکلیف کلاس این است که… وقتی چند گزینه پیش رویشان می‌گذاریم، یعنی برای تصمیم‌گیری و حق انتخابشان احترام قائل شده‌ایم.

فضای کلاس را مثبت و پر انرژی نگه دارید

دانش‌آموزان به‌خوبی ناراحتی و اندوه شما را درک میکنند. همانطور که لذت و سرخوشی مُسری است، احساسات منفی هم میان آدمها منتقل می‌شوند. اگر از تدریس خسته‌اید یا مشکل دیگری سبب بی‌انگیزگیتان شده، راهی برای برونرفت از آن بیابید، پیش از آنکه فرآیند کلاس تحت تأثیر احساسات ناخوشایند شما قرار بگیرد.

معجزه‌ی هنر و موسیقی را جدی بگیرید

مثال پخش موسیقی زمانی که کاری را به صورت انفرادی انجام می دهند،  استفاده از موسیقی و مدیتیشن هم در زمان‌هایی که احساس می‌کنید دانش‌آموزانتان تنشی دارند می‌تواند فوق‌العاده کمک کند. البته حتما از موسیقی‌های مناسب و ترجیحا بی کلام  بهره ببرید. استفاده از هنر مثل نقاشی،  سفالگری و هر هنری که برای کلاس شما دوست داشتنی‌تر باشد می تواند کمک کند هیجانات منفی را مدیریت کنید.