5 ایده برای آزمون بدون استرس
پنجشنبه ۲۰ دی ۱۴۰۳ 1403-10-20 15:075 ایده برای آزمون بدون استرس
روزها و شب‌های امتحان خود را به یاد دارید؟ از سخت‌ترین و استرس‌زاترین روزهایمان بود.
تا نیمه‌های شب بیدار می‌ماندیم تا نتیجه‌ی زحمت یک سال یا یک ترم خود را در یک ساعت بگیریم! اگر در آن روزها بیمار می‌شدیم یا مشکلی برایمان پیش می‌آمد و نمره‌ی خوبی نمی‌گرفتیم، همان نمره در کارنامه‌ی ما ثبت می‌شد. قطعاً منصفانه نبود!
بنابراین، در آموزش نوین، بر سنجش تکوینی یعنی سنجش در طول سال تحصیلی، بیشتر تأکید می‌شود؛ چون عملکرد دانش‌آموز در طول سال تحصیلی، ثبت می‌شود و تنها با یک آزمون، دانش‌آموز قضاوت نمی‌شود؛ بنابراین اگر این روزها که روز‌های ثبت کارنامه‌ی نیم‌سال اول است، قصد گرفتن آزمون دارید، به شما پیشنهاد می‌کنیم اولاً تنها نتایج این آزمون‌ها را ملاک ارزشیابی قرار ندهید و دوم این‌که، تا جایی که ممکن است سعی کنید این آزمون‌ها را برای دانش‌آموزان، جذاب و لذت‌بخش سازید. ما در این مقاله قصد داریم، ۵ ایده‌‌ی سنجش به شما معرفی کنیم تا دانش‌آموزان، کمتر استرس را تجربه کنند.
آزمون‌های بدون استرس
در اینجا چند نمونه سنجش ساده و جذاب به شما معرفی خواهیم کرد تا هم آموزش را عمیق‌تر سازد و هم دانش‌آموزان برای این آزمون‌ها استرس نداشته باشند.
۱. نامه بنویس!
از دانش‌آموزان بخواهید یک نامه به دوست، آشنا، خودشان، خانواده، یک موجود فضایی یا… بنویسند و در مورد موضوع درسی که یاد گرفته‌اند در آن نامه توضیح دهند. این سنجش، در عین این‌که برای دانش‌آموزان جذاب است می‌تواند اطلاعات بسیار خوبی از دانسته‌های دانش‌آموز، به آموزگار بدهد. می‌توانید تعدادی پاکت نامه آماده کنید و این ماجرا را برای بچه‌ها جدی‌تر جلوه دهید. از این تکنیک، در بسیاری از دروس می‌توانید استفاده کنید برای مثال:
– یک نامه به یکی از دوستانت در شهر دیگری بنویس و در مورد مکان‌های دیدنی شهر یا روستای خودت برای او توضیح بده.
– نامه‌ای به یک موجود فضایی در مریخ بنویس و درمورد ویژگی‌های کره‌ی زمین برای او توضیح بده.
– نامه‌ای به یکی از دوستانت در پایه‌های پایین‌تر بنویس و یکی از مباحث ریاضی را برای او توضیح بده.
– یک نامه به سعدی بنویس و نظرت را درمورد شعرهایش، برایش بنویس.
۲. اگر تو بهجای … بودی، چه می‌کردی؟
این تکنیک نیز بسیار هیجان‌انگیز است. دانش‌آموزان خودشان را بهجای شخصیت‌های گوناگون داستانی یا تاریخی یا نویسنده‌ها و شاعران قرار می‌دهند، مسائل را از نگاه آن‌ها می‌بینند و ضمن خلاصه کردن مطالب آموخته شده، تفکر انتقادی و تفکر خلاق دانش‌آموزان نیز تقویت می‌شود. برای مثال می‌توانید از سؤالات زیر استفاده نمایید:
- اگر تو بهجای داریوش اول بودی، چه اقدامات دیگری انجام می‌دادی؟
- اگر تو بهجای دخترک درون داستان بودی، چه تصمیمی می‌گرفتی؟
- اگر تو بهجای نویسنده‌ی داستان بودی، چگونه داستان را به اتمام می‌رساندی؟
- اگر تو بهجای نویسنده‌ی کتاب ریاضی بودی، کسر‌های مساوی را چگونه آموزش می‌دادی؟
- اگر تو بهجای معلم کلاس خودت بودی، چگونه تقسیم را به بچه‌ها آموزش می‌دادی؟
۳. نقاشی بکش!
بچه‌ها عاشق کشیدن نقاشی هستند! می‌توانید از این علاقه‌ی بچه‌ها استفاده کنید و سعی کنید مباحث درسی را به علایق آن‌ها ارتباط دهید. برای مثال:
- فکر می‌کنی اگر می‌خواستی تقسیم (جمع، تفریق یا ضرب) را با یک نقاشی نشان دهی، چگونه این کار را انجام می‌دادی؟
- اگر می‌خواستی معنی این واژه را نقاشی بکشی، چه چیزی می‌کشیدی؟
- می‌توانی برایم انرژی را نقاشی کنی؟
- یک تمدن دل‌خواه رسم کن و شهر ایده‌آلت را بساز.
- می‌توانی یک نقاشی رسم کنی که در آن فقط زاویه‌های راست وجود داشته باشد؟
- اگر بخواهی پیام این داستان را با نقاشی نشان دهی، چه می‌کشیدی؟
از این تکنیک در زنگ‌های هنر نیز می‌توانید استفاده کنید.
۴.پادکست یا ویدئو تولید کن!
یکی دیگر از روش‌هایی که می‌توان به کمک آن سنجش را جذاب ساخت، استفاده از فناوری‌های روز است. دانش‌آموزان این نسل، به‌خوبی با رایانه و تلفن همراه آشنا هستند بنابراین می‌توانید از آن‌ها بخواهید برای شما پادکست یا یک فایل ویدئویی تولید کنند که شامل محتوای درسی باشد. برای مثال:
- یک فایل صوتی آماده کنید و در آن داستان پادشاهی کوروش را تعریف کنید.
- در یک فایل صوتی یک دقیقه‌ای، خلاصه‌ی درس دهم فارسی را برای من ارسال کنید.
- با پدر‌بزرگ یا مادربزرگ خود گفت‌وگو کنید و از آن‌ها درباره‌ی آداب و رسوم شهر خود بپرسید. این گفت‌وگو را ضبط کنید و برای من ارسال کنید.
- اگر بخواهید یک برنامه تلویزیونی، درمورد آلودگی هوا تولید کنید، چگونه این کار را انجام می‌دادید؟
می‌توانید این فایل‌ها را در گروه کلاسی خود منتشر کنید یا آن‌ها را جمع‌آوری کنید و در کلاس پخش کنید تا هم برای تولید‌کننده، انگیزه‌ای مضاعف باشد و هم یک محتوای آموزشی خوب در اختیار سایر دانش‌آموزان قرار گیرد.
۵. نقشه‌ی مفهومی یا نقشه‌ی ذهنی رسم کن!
از نقشه‌ی ذهنی استفاده‌های گوناگونی می‌شود. یکی از موارد استفاده‌ی آن، سنجش و خلاصه‌نویسی مطالب است. این مدل سنجش، در طبقه‌بندی مطالب به دانش‌آموزان بسیار کمک می‌کند. برای رسم نقشه‌ی ذهنی، از الگوی زیر استفاده می‌کنیم:
از آنجایی که ممکن است دانش‌آموزان با این مدل سنجش آشنا نباشند، برای شروع، بهتر است طبق گام‌های زیر پیش بروید:
- ابتدا خودتان برای یکی از درس‌ها نقشه‌ی ذهنی رسم کنید و چگونگی رسم آن را به دانش‌آموزان توضیح دهید.
- در جلسات بعدی یک نقشه‌ی ذهنی را پای تخته به کمک دانش‌آموزان رسم کنید.
- یک نقشه‌ی ذهنی مربوط به یکی از درس‌ها که کامل نشده را در اختیارشان قرار دهید تا آن را کامل کنند.
- در نهایت، زمانی که به تسلط رسیدند، می‌توانید از آن‌ها بخواهید که خودشان، نقشه‌ی ذهنی را رسم کنند. این بار طبقه‌بندی و دسته‌بندی مفاهیم به عهده‌‌ي خودشان خواهد بود.
تیم تولید محتوای معلم توانمند یک ویدئو آماده کرده است که در آن چگونگی رسم نقشه‌ی‌ذهنی برای درس دوم علوم پایه‌ی چهارم، یعنی مخلوط‌ها، آمده است. باهم ببینیم:
البته این نکته را باید به‌خاطر داشته باشیم که نقاشی کشیدن، تولید پادکست، نقشه‌ی ذهنی و… ابزار‌هایی برای سنجش هستند؛ نباید برای ما تبدیل به هدف شوند! برای سنجش اصولی، لازم است ابتدا هدف درسی را شناسایی کنیم و بر اساس آن، یکی از مدل‌های جذاب و هیجان‌انگیز معرفی‌شده در این مقاله یا مدل‌های گوناگون دیگر را انتخاب کنیم.
برای آشنایی بیشتر، با روش‌های گوناگون سنجش، می‌توانید لایو بیست‌وهفتم (سنجش بدون استرس) را به‌صورت رایگان از سایت معلم توانمند مشاهده فرمایید و اگر بخواهید اطلاعات جامع‌تری نسبت به سنجش، ارزشیابی و بازخورد کسب نمایید، دوره‌ی جامع سیر تا پیاز ارزشیابی را به شما پیشنهاد می‌کنیم. شما در کلاس‌های خود چه سنجش‌های خلاقانه‌ای برگزار می‌کنید؟ برای ما بنویسید.
