همان‌طور که می‌دانیم، برای اثرگذاری بیشتر، مربیگری بر پایه‌ی ارتباط، اعتماد و همکاری بنا شده است. حالا سؤالی که پیش می‌آید این است: «یک ارتباط صحیح چه ویژگی‌هایی دارد؟»

به‌عنوان یک مربی، باید بتوانیم به ذهن و قلب مخاطب راه پیدا کنیم و برای رسیدن به این مرحله، با هم گفت‌وگو می‌کنیم. این گفت‌وگو باید ویژگی‌هایی داشته باشد تا ما را به هدف نزدیک کند. در این مقاله تلاش می‌کنیم به‌صورت ساده و کوتاه یاد بگیریم که چطور یک گفت‌وگوی اصولی ترتیب دهیم.

 

ما در شرایط و موقعیت‌های مختلف با مخاطبان خود مواجه می‌شویم. هر مخاطب نیاز دارد که متناسب با شرایط ویژه‌ی خود با او ارتباط برقرار کنیم. در گفت‌وگوی مربیگری، مهم‌ترین مسئله گوش‌دادن عمیق و دقیق به حرف‌های مخاطب است. این گوش‌دادن فعال کمک می‌کند تا مخاطب را در مسیری که در نظر گرفته‌ایم هدایت کنیم و توانایی برطرف‌کردن عوامل حواس‌پرتی در جلسه‌ی گفت‌وگو را در خود تقویت نماییم.

یک گفت‌وگو اصولی، چهار مولفه دارد 

۱. قبل از شروع گفت‌وگو، نیاز است که ارتباطی مثبت بین ما و مخاطبمان ایجاد شده باشد. این ارتباط مثبت سبب ایجاد اعتماد می‌شود. در این صورت مخاطب بدون پرده از درون خود با ما سخن می‌گوید.

۲. به خلق‌وخوی مخاطب توجه کنیم، چراکه خلق‌وخوی بچه‌ها تعیین می‌کند زمان گفت‌وگوی ما چقدر باشد تا نتیجه‌ی مطلوب حاصل شود.

۳. از محیطی که کودک در آن رشد کرده اطلاعاتی به دست بیاوریم. بررسی کنیم که کودک از محیط پیرامون خود چه الگوهایی دریافت کرده است. آیا کودک تجربه‌ی گفت‌وگوهای آدم‌های مهم زندگی‌اش را داشته است؟ آیا تجربه‌ای مثبت در این زمینه دارد؟

۴. مورد بعدی که بسیار اهمیت دارد، شناخت شخصیت کودک و آموزش‌هایی است که تاکنون دیده است. مثلاً در مورد کودکی که شخصیت درون‌گرا دارد، زمان گفت‌وگوی ما باید کوتاه باشد. آیا می‌تواند احساسات خود را به درستی تشخیص دهد؟ دامنه‌ی لغات او چقدر است؟

برای رسیدن به یک نتیجه‌ی مطلوب ، موارد زیر را در گفتگو رعایت می‌کنیم:

– جملات خود را با «من» شروع می‌کنیم.

– یادمان باشد گفت‌وگوی ما باید برنده-برنده باشد.

– شخصیت مخاطب و رفتار او را از هم جدا می‌کنیم.

– درباره‌ی احساسات و افکارش پیرامون موضوع گفت‌وگو سؤال می‌پرسیم.

– کمک می‌کنیم تا دوباره به موضوع مورد بررسی فکر کند.

– حس خوب در گفت‌وگویمان ایجاد می‌کنیم.

– خوب گوش می‌دهیم.

– به احساسات و نظرات او احترام می‌گذاریم.

– آن‌ها را تشویق و دلگرم می‌کنیم.

– مراقب زبان بدن خود باشیم.

– تمام توجه خود را در آن لحظه معطوف به گفت‌وگو می‌کنیم.

شاید برای شما هم سوال پیش بیاید که چگونه گفتگوی خود را شروع کنیم؟

برای شروع گفت‌وگو می‌توانیم از موضوعاتی که مورد علاقه‌ی مخاطب است آغاز کنیم. از موضوعاتی شروع کنیم که حرف‌زدن درباره‌اش برای او راحت و لذت‌بخش باشد. می‌توانیم از مسائل روزمره الهام بگیریم.

به مخاطب اجازه‌ی صحبت کردن می‌دهیم و خوب گوش می‌کنیم. نشان می‌دهیم که این گفت‌وگو برایمان لذت‌بخش است.

یادمان باشد اگر مخاطب ما از حرف‌زدن درباره‌ی موضوع گفت‌وگو طفره می‌رود، یعنی هنوز به ما اعتماد نکرده است.

در زمان گفت‌وگوی مربیگری، حسی که منتقل می‌کنیم بسیار مهم است. قرار است به مخاطب بگوییم: «من در کنار تو هستم.» برای او فضایی امن، به‌دور از نصیحت و آموزش فراهم می‌کنیم.

زمان مناسبی را برای گفت‌وگو انتخاب کنیم؛ زمانی که هر دو بتوانیم بدون عوامل حواس‌پرتی با آرامش در کنار هم گفت‌وگو کنیم. توجه به احوالات و احساسات خودمان و همچنین شرایط فیزیکی‌مان نیز از مسائل مهمی است که باید به آن توجه کنیم.

مثلاً اگر دانش‌آموزی به درس علوم علاقه دارد، زنگ علوم برای گفت‌وگو مناسب نیست. یا اگر دانش‌آموزی با سرویس به خانه می‌رود، بعد از مدرسه زمان مناسبی برای گفت‌وگو نیست.

خطاهایی که ممکن است در گفت‌وگو رخ بدهد و ما را از هدف دور کند

– برچسب زدن به مخاطب

– دستورهای پشت سر هم

– اخطارهای مداوم

– نصیحت کردن

– راه‌حل دادن

– سرزنش کردن

– قضاوت کردن

– موافقت‌های همیشگی

– ناسزا گفتن

– تمسخر کردن

– تفسیر و تحلیل موضوع

– سؤالات بی‌وقفه که فرصت فکر کردن به مخاطب ندهد

– شوخی‌های بی‌جا

– رشوه‌دادن: «اگر تو…، آن‌وقت من…»

– وعده‌های بعید دادن

– نشان‌دادن خود به‌عنوان دانای همیشگی و همه‌چیزدان

بیشتر با من حرف بزن

با استفاده از کلمات انگیزشی می‌توان مخاطب را برای ادامه‌ی گفت‌وگو تشویق کرد. البته فراموش نکنیم که زبان بدن و لحن صحیح هم این انگیزه را تقویت می‌کند؛ مثلاً:

– خیلی دوست دارم بیشتر بشناسمت. بدانم توی دلت چه خبر است.

– می‌دانی چقدر کیف می‌کنم هر بار با تو حرف می‌زنم؟

– دوست داری در این باره نظرت را به من بگویی؟

– به نظر می‌رسد این موضوع برای تو خیلی مهم است!

– نظرت برای من خیلی ارزشمند است.

– واقعاً؟!

– جالب است!

– راستی؟

یادمان باشد بازخوردهای مناسب و سازنده در زمان مناسب می‌تواند به مخاطب کمک کند تا با اعتمادبه‌نفس بیشتری همراه ما شود. این همراهی به ما کمک می‌کند تا با سؤالات صحیح، او را در مسیر موفقیت راهنمایی کنیم.