نافرمانی در کلاس درس

نافرمان
تربیت معلم

نافرمانی در کلاس درس

در این چند سال اخیر، شاهد افزایش تعداد شاگردان در کلاس‌های درس هستیم. شاگردانی که با توجه به سبک زندگی‌های امروزی، مستعد قرار گرفتن در معرض آسیب‌های زیادی هستند. احتمالاً در کلاس خود با دانش‌آموزانی مواجه شده‌اید که لجبازی می‌کنند، خشم خود را در کلام و رفتار بروز می‌دهند، میزان دقت و توجه پایینی دارند، اغلب مضطرب هستند، گاهی بسیار حاضر جواب و گاهی خجالتی‌اند و حتی آن‌هایی که انگیزه‌ای ندارند. دانش‌آموزان چالش‌برانگیز، با رفتارها و احساسات پیچیده‌ای که دارند، می‌توانند جو کلاس را مختل کرده و روند یادگیری را برای خود و دیگران دشوار کنند. در این مقاله می‌خواهیم بیاموزیم چگونه به آن‌ها کمک کنیم تا به چالش‌های خود غلبه کنند و به موفقیت تحصیلی و شخصی برسند. کودکان در هر سنی رفتارهایی از خود نشان می‌دهند که گاهی برای ما بزرگ‌ترها ناخوشایند است و ممکن است ما را ناراحت یا حتی عصبانی کند. اما سؤال اینجاست: آیا از خود پرسیده‌ایم که چه چیزی باعث بروز این رفتار شده است؟  باید بدانیم که این رفتارها می‌توانند دلایل مختلفی داشته باشند؛ مثلاً:

  • گاهی این رفتارها ناشی از ویژگی‌های رشدی کودک هستند؛ مانند اضطراب جدایی که ممکن است در سنین مدرسه دیده شود، یا دوران بلوغ. بازخورد و رفتار مناسب بزرگ‌ترها (والدین، معلمان، اعضای خانواده و…) می‌تواند به مدیریت درست این رفتارها کمک زیادی کند.
  • گاهی نیز این رفتارها زبان کودک‌اند. کودکان به دلیل نداشتن تجربه و دامنه لغات محدود، نمی‌توانند نیاز یا مشکل خود را به‌راحتی بیان کنند؛ بنابراین ناخواسته رفتاری بروز می‌دهند تا توجه ما را جلب کنند.
  • همچنین، بروز این رفتارها ممکن است به دلیل وجود الگوهای نامناسب در اطراف کودک باشد. مثلاً وقتی کودکی شاهد خنده دیگران در برابر حرف زشت خود باشد، نمی‌تواند دلیل خنده را به‌درستی تحلیل کند. او تنها برای جلب توجه و رسیدن به هدف خود، آن رفتار را تکرار می‌کند.

دلایل متعددی برای رفتارهای چالش‌برانگیز کودکان وجود دارد که می‌تواند بر اساس عوامل فردی، محیطی و عاطفی شکل بگیرد. برخی از این دلایل شامل موارد زیر هستند:

1. نیازهای عاطفی و روانی: کودکان ممکن است به دلایل مختلفی از جمله کمبود محبت یا توجه از سوی خانواده، احساسات منفی خود را در کلاس بروز دهند. این رفتارها می‌توانند فریادی برای توجه بیشتر باشند.

2. الگوهای نامناسب: مشاهده رفتارهای نامناسب از سوی همسالان، بزرگترها یا رسانه‌ها می‌تواند کودکان را به تقلید و تکرار آن‌ها سوق دهد.

3. مشکلات ارتباطی: عدم توانایی در بیان احساسات و نیازها ممکن است کودکان را به استفاده از رفتارهای چالش‌برانگیز به عنوان ابزاری برای جلب توجه سوق دهد.

4. مشکلات یادگیری یا توجه: برخی از دانش‌آموزان به دلیل مشکلات یادگیری یا اختلالات توجه مانند ADHD، نمی‌توانند به خوبی با محیط کلاس تطابق یابند و این مسئله باعث بروز رفتارهای چالش‌برانگیز می‌شود.

5. اضطراب و فشارهای روانی: کودکان ممکن است تحت فشارهای مختلفی از جمله مشکلات خانوادگی، تحصیلی یا اجتماعی باشند که این استرس‌ها منجر به بروز رفتارهای نامطلوب در کلاس می‌شود.

در رابطه با مدیریت این رفتارها در کلاس:

1. آرامش و تأمل: در لحظه بروز رفتار اشتباه، بهتر است پیش از هر اقدامی صبر کنید و شرایط را ارزیابی کنید. ببینید آیا باید فوراً واکنشی نشان دهید یا می‌توانید آن را به زمان مناسب‌تری موکول کنید. این زمان نباید طولانی باشد، حداکثر سی دقیقه.

2. بررسی احساسات خود: به احساسات خود توجه کنید. شاید واکنش شما به رفتار دانش‌آموز ریشه در خاطرات شخصی یا احساسات گذشته داشته باشد. این آگاهی می‌تواند به مدیریت بهتر موقعیت کمک کند.

3. آمادگی دانش‌آموز: بررسی کنید آیا دانش‌آموز در حال حاضر آمادگی مواجهه با مسأله را دارد یا نیاز دارد مدتی از محیط فاصله بگیرد تا شرایط آرام شود.

4. گفتگو و بررسی مسأله: زمانی که شرایط مناسب است و دانش‌آموز آمادگی دارد، با او درباره موضوع صحبت کنید. مهم است که ابتدا رابطه‌ای امن و بدون قضاوت برقرار کنید تا دانش‌آموز احساس امنیت کند.

5. اجتناب از برچسب‌زنی: هرگز به دانش‌آموز برچسب نزنید و او را تحقیر یا تنبیه نکنید. این کار فقط رابطه شما را تضعیف کرده و به جای حل مشکل، آن را تشدید می‌کند.

6. ایجاد رابطه امن و سالم: پایه هر آموزشی، ایجاد رابطه‌ای سالم و بدون قضاوت است. روش مربیگری به شما کمک می‌کند تا به جای قضاوت، به دنبال درک علت رفتار و یافتن راه‌حل‌های پایدار باشید.

7. گفتگو و پیگیری: با دانش‌آموز گفتگو کنید و به او کمک کنید تا علت رفتار خود را کشف و بیان کند. با او توافق کنید که چه اقداماتی می‌تواند در آینده انجام دهد و پیگیر باشید که آیا به توافقات عمل شده است یا خیر.

پیشنهاد

اگر جو کلاس شما در بعضی روزها مثبت نیست و دانش‌آموزان نمی‌توانند تمرکز کنند، درس را برای چند دقیقه متوقف کنید و با کلاس مدیتیشن یا تمرینات خودآگاهی انجام دهید. این تکنیک‌ها می‌توانند به کاهش استرس و افزایش آرامش ذهنی کمک کنند.

دیدگاه خود را اینجا قرار دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *