تصور کنید دانش‌آموزان شما با اشتیاق وارد کلاس درس می‌شوند و مثلا انشاهای فارسی یا کاربرگ ریاضی خود را آماده کرده‌اند. به جای اینکه تمام تکالیف را جمع‌آوری کنید و خودتان تک‌تک آنها را بخوانید و نمره بدهید، از دانش‌آموزانتان می‌خواهید که به همکلاسی کنار خودشان برگردند و نوشته‌هایشان را با هم عوض کنند. چه اتفاقی می‌افتد؟ ناگهان کلاس درس به شور و هیجان می‌آید! دانش‌آموزان با هم مشورت می‌کنند، نکات مثبت و ضعف‌های کار همدیگر را پیدا می‌کنند، دیدگاه‌هایشان را با هم مقایسه می‌کنند و ایده‌های جدیدی به ذهنشان می‌رسد.

معمولا دانش‌آموزان عادت دارند که فقط معلم به آنها بازخورد بدهد و نمره‌ی کارشان را مشخص کند. اما وقتی خودشان مسئول ارزیابی کار همکلاسی‌هایشان می‌شوند، یادگیری عمیق‌تر و جذاب‌تری را تجربه می‌کنند. به این روش بازخورد همتایان می‌گویند.

بازخورد همتایان یک روش عالی برای ما معلمان است. در این روش، دانش‌آموزان یاد می‌گیرند که چطور کار همدیگر را نقد کنند و به هم بازخورد بدهند. این روش باعث می‌شود که دانش‌آموزان با دقت بیشتری فکر کنند و بخوانند، از آموخته‌هایشان برای ارزیابی کار همکلاسی‌هایشان استفاده کنند و مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنند.

وقتی به دانش‌آموزان فرصت می‌دهیم که در کلاس درس رهبری و هدایت یادگیری را به عهده بگیرند، آنها مهارت‌های لازم برای کار گروهی و یادگیری مادام‌العمر را به دست می‌آورند. به این ترتیب، آنها برای دانشگاه و شغل‌های آینده آماده می‌شوند و می‌توانند در جامعه نقش موثرتری داشته باشند.

البته نباید انتظار داشته باشیم که دانش‌آموزان به طور خودکار بازخوردهای مفید و باکیفیت ارائه دهند. این یک مهارت پیچیده است که باید به آنها آموزش داده شود. آنها باید یاد بگیرند که یک کار خوب چه ویژگی‌هایی دارد و چطور می‌توانند به دوستانشان در رفع اشکالات کمک کنند. اکثر دانش‌آموزان فکر می‌کنند که فقط معلم‌ها در مورد موضوعات مختلف تخصص و دانش کافی دارند.

برای اینکه دانش‌آموزان را برای آینده آماده کنیم، باید به آنها کمک کنیم که مستقل فکر کنند و اعتماد به نفس داشته باشند. بازخورد همتایان یکی از مهارت‌هایی است که می‌تواند در این زمینه به آنها کمک کند. این مهارت در مدرسه و زندگی برای آنها مفید خواهد بود.

در این مقاله می‌خواهیم با مفهوم بازخورد همتایان آشنا شویم، بفهمیم که این روش چطور به دانش‌آموزان کمک می‌کند و ما معلمان چطور می‌توانیم از آن در کلاس درس استفاده کنیم.

چرا دادن و گرفتن بازخورد مهم است؟

بازخورد برای هر نوع پیشرفتی لازم است. فرقی نمی‌کند که شما در حال یادگیری چه چیزی هستید، در هر صورت باید بدانید که چه کاری را درست انجام می‌دهید و در چه زمینه‌ای باید پیشرفت کنید.

همه‌ی ما می‌دانیم که ارتباط با دیگران برای یادگیری و رشد فکری بسیار مهم است. دانش‌آموزان باید بتوانند ایده‌های خود را با هم به اشتراک بگذارند و بازخورد همتایان یکی از راه‌های این کار است. دانش‌آموزان از همدیگر خیلی خوب یاد می‌گیرند و با کمک بازخورد همتایان می‌توانند اشتباهات خود را پیدا کنند و آنها را اصلاح کنند.

همچنین، بازخورد همتایان به دانش‌آموزان احساس کنترل بیشتری روی یادگیری خودشان می‌دهد. آنها در این روش به طور فعال در فرآیند ارزیابی شرکت می‌کنند و یاد می‌گیرند که چه چیزی خوب است، چه چیزی نیاز به بهبود دارد و چطور می‌توانند پیشرفت کنند. اگر بازخورد همتایان به درستی انجام شود، باعث افزایش همکاری، توانمندی و یادگیری در بین دانش‌آموزان می‌شود.

معلم‌ها همیشه در کلاس درس نقش راهنما و حامی را دارند، اما هدف ما این است که دانش‌آموزان یاد بگیرند که مستقل فکر کنند. وقتی از دانش‌آموزان می‌خواهیم که اشتباهات خود و همکلاسی‌هایشان را پیدا کنند و آنها را اصلاح کنند، در واقع به آنها کمک می‌کنیم که مهارت تفکر انتقادی را یاد بگیرند. بازخورد همتایان این فرصت را به دانش‌آموزان می‌دهد و آنها را تشویق می‌کند که با هم همکاری کنند.

یادگیری نحوه ارائه بازخورد به دیگران به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مهارت‌های خواندن، نوشتن و برقراری ارتباط خود را بهبود بخشند.

اما چطور می‌توانیم مطمئن شویم که بازخوردها مفید و موثر هستند؟