۳ راه برای معلم نمونه شدن
چند وقت پیش خبری را خواندم که یکی از معلمان ایرانی به عنوان «معلم نمونه» در یک جشنواره انتخاب شده بود. وقتی دلیل انتخابش را بررسی کردم، متوجه شدم که بخشی از امتیازاتش به خاطر فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و داشتن یک پیج پرمخاطب بوده است! البته که ارتباط با جامعه و تولید محتوای آموزشی ارزشمند است، اما آیا این واقعاً معیار کافی برای انتخاب بهترین معلم سال است؟
همه‌ساله در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر، مسابقات و جشنواره‌هایی برگزار می‌شود که هدفشان تقدیر از معلمان نمونه است. اما سوالی که همیشه ذهن مرا درگیر می‌کند این است که:
- این مسابقات واقعاً معیارهای درستی برای سنجش یک معلم خوب دارند؟
- آیا همه‌ی معلم‌هایی که در این رقابت‌ها شرکت می‌کنند، واقعاً برای تدریس عالی انتخاب می‌شوند؟
- آیا معلمی که هر روز با جان و دل برای دانش‌آموزانش وقت می‌گذارد اما اهل تبلیغات و دیده شدن نیست، شانسی برای این جایزه دارد؟
در بسیاری از این مسابقات، امتیازها بر اساس گزارش‌های عملکرد، تعداد طرح‌های اجرایی، مدارک و گاهی محبوبیت در رسانه‌ها داده می‌شود. اما خیلی وقت‌ها معلمی که کلاسش پر از دانش‌آموزان علاقه‌مند به یادگیری است، هیچ‌وقت به چنین رقابت‌هایی راه پیدا نمی‌کند، چون او مشغول کار واقعی‌اش است؛ تدریس، رشد دادن بچه‌ها، حل مشکلات آموزشی، و ساختن آینده‌ی شاگردانش.
بهترین معلم سال، حتی اگر هیچ جایزه‌ای نگیرد!
اگر هیچ‌کس نیاید و به ما مدال بدهد، اگر در لیست برندگان جایی نداشته باشیم، آیا به این معنی است که رشد نکرده‌ایم؟
قطعاً نه! بهترین معلم، کسی است که هر روز کمی بهتر از دیروز باشد. این معلم، خودش را می‌سازد، نه مسابقات!
بیایید چند مثال واقعی بزنیم:
یک معلم علوم که در مدرسه‌ای کوچک تدریس می‌کند:
در کلاسش هیچ آزمایشگاه مجهزی وجود ندارد، اما او با وسایل ساده و حتی از آشپزخانه‌ی خانه‌اش مواد اولیه را می‌آورد تا به بچه‌ها مفاهیم شیمی را نشان دهد. وقتی از دانش‌آموزانش بپرسید که بهترین معلمشان کیست، بدون لحظه‌ای تردید نام او را می‌برند. اما آیا در هیچ جشنواره‌ای نامش شنیده شده؟ نه! چون او بیشتر از اینکه به دنبال گرفتن لوح تقدیر باشد، در حال ساختن آینده‌ی دانش‌آموزانش است.
یک معلم ریاضی که کلاس‌هایش فقط به حل کردن فرمول‌ها محدود نمی‌شود:
او به بچه‌ها یاد داده که چگونه تفکر منطقی را در زندگی واقعی به کار ببرند. یکی از دانش‌آموزانش که قبلاً از ریاضی متنفر بود، حالا عاشق حل مسئله شده و می‌خواهد در المپیاد شرکت کند. اما چون این معلم در شبکه‌های اجتماعی فعال نیست و پروژه‌های پرزرق‌وبرق ارائه نداده، در هیچ لیستی از معلمان نمونه نامش دیده نمی‌شود.
سه معیار واقعی که نشان می‌دهد شما یک معلم فوق‌العاده هستید
۱- دانش‌آموزان شما نه‌تنها یاد می‌گیرند، بلکه مشتاق یادگیری می‌شوند!
آیا دانش‌آموزان بعد از کلاس، با اشتیاق سوال می‌پرسند؟ آیا آن‌ها درباره‌ی مطالبی که درس داده‌اید تحقیق می‌کنند؟ معلمی که فقط مطالب را انتقال می‌دهد، یک وظیفه‌ی مکانیکی انجام می‌دهد، اما معلمی که جرقه‌ی تفکر را روشن کند، یک معلم الهام‌بخش است.
۲- شما نه‌تنها روش‌های جدید را یاد می‌گیرید، بلکه آن‌ها را اجرا می‌کنید!
بسیاری از معلمان مقالات آموزشی می‌خوانند، در دوره‌های ضمن خدمت شرکت می‌کنند، اما چند نفرشان واقعاً از آن آموخته‌ها در کلاسشان استفاده می‌کنند؟ بهترین معلم کسی است که جرات امتحان کردن روش‌های جدید و ایجاد تغییر را داشته باشد.
۳- دانش‌آموزان شما در کلاس احساس امنیت، احترام و انگیزه دارند!
یک کلاس خوب، جایی نیست که دانش‌آموزان با ترس و اجبار درس بخوانند، بلکه جایی است که آن‌ها احساس ارزشمندی و مشارکت کنند. معلمی که نقش یک مربی را ایفا می‌کند، به جای تحمیل قوانین خشک، فضا را به گونه‌ای طراحی می‌کند که دانش‌آموزان خودشان بخواهند یاد بگیرند و رشد کنند. این نوع معلم، نه رهبر مستبد است و نه دوست بی‌قید، بلکه راهنما و همراهی است که با دانش‌آموزانش رشد می‌کند.
حالا چه باید کرد؟
معلمی یک مسیر بی‌انتها است.
مدال‌ها و جوایز پرزرق‌وبرق می‌آیند و می‌روند، اما رشد شخصی شما چیزی است که همیشه همراهتان خواهد بود. پس بیایید به جای انتظار برای جایزه‌ی «بهترین معلم سال»، خودمان این عنوان را برای خودمان بسازیم.
یک چالش برای شما:
امروز یک کار کوچک انجام دهید که فردای بهتری برای شما و دانش‌آموزانتان بسازد. شاید امتحان کردن یک روش جدید تدریس، شاید یک سوال عمیق برای تحریک تفکر دانش‌آموزان، یا شاید فقط یک تغییر کوچک در برخوردتان با شاگردان.
بهترین معلم سال، معلمی است که هر روز برای رشد خودش و دانش‌آموزانش قدمی برمی‌دارد.
و مهم‌ترین سوال این است:
امروز برای رشدت چه می‌کنی؟
نظر (2)
زهرا احمدی
خیلی عالی و آموزنده بود
فرزاد یوسفی
ممنون از توجه و بازخورد شما