هر دو انسانی در کنار هم دچار تعارض و اختلاف نظر می‌شوند. آن‌چه که اهمیت دارد این است که چطور این اختلاف‌ها را مدیریت کنند. دانش‌آموزان به واسطه‌ی اینکه آموزش‌های کمتری دیده‌اند و تجربه‌ی کمتری در زمینه‌ی مدیریت تعارض‌ها دارند، بیشتر از بزرگسالان این اختلاف‌ها را بروز می‌دهند. گاهی اوقات کارهایی از آن‌ها سر می‌زند که معلم را مستاصل می‌کند و ممکن است برای حل این چالش راهکارهایی در پیش‌ گرفته شود که چندان به صلاح نباشد. مثل محرومیت، تنبیه، دعوت از اولیا برای حضور در مدرسه و …
در این مقاله تصمیم گرفتیم ۵ روش برای آموزش کودکان ارائه دهیم تا جهت مدیریت اختلاف‌ها، تعارض و درگیری‌ها به کار گرفته شود.

۱-  مشکل من چقدر بزرگ است؟

از دانش‌آموزان بخواهید مشکلات خودشان را بررسی کنند و امتیاز دهند. مثلا از یک تا پنج! البته که این کار نیاز به تمرین و آموزش دارد و ممکن است در ابتدای امر نتایج خوب نباشد اما شما با هدایت دانش‌آموزان می‌توانید به آن‌ها آموزش دهید که مسئله‌ها را از نظر میزان اهمیت، دسته‌بندی کنند. شاید این اتفاق در شرایط بحران امکان‌پذیر نباشد اما به هر حال تمرین آن می‌تواند در چالش‌های بعدی دانش‌آموزان را کمک کند تا بدانند چقدر باید برای مسائل انرژی و وقت صرف کنند. این لیست مشکلات و چالش‌ها می‌تواند شامل همه‌ی مسائلی باشد که در یک بازه‌ی زمانی با آن‌ها مواجه هستند و از نظر خودشان مهم است. لزومی ندارد در این لیست ما دخالت مستقیم داشته باشیم و به آن‌ها بگوییم در لیست خود چه چیزهایی بنویسند و چه چیزهایی را ننویسند. بهتر است اجازه دهیم خودشان با ذهنیت خودشان آن‌ها را تعیین و امتیازدهی کنند و معلم تنها نقش راهنما را داشته باشد.

۲- راهی برای صلح

معلمان زیادی عنوان می‌کنند که در حین دعوا و نزاع‌های کلاسی، از دانش‌آموزان می‌خواهند با هم گفت‌وگو کنند اما سوالی که مطرح می‌شود این است. این گفت‌وگو چگونه شروع شود؟ با چه سوال‌هایی گفت‌وگو صورت گیرد؟ پیشنهاد می‌کنیم با این سه سوال کار را پیش‌ ببرید.
الف) مشکل چی هست؟
ب) چه احساسی داری؟
ج) به نظرت نفر مقابل (دوستت) چه احساسی دارد؟

پیشنهاد می‌شود در مراحل اولیه‌، این گفت‌وگوها با هدایت آموزگار صورت گیرد اما در ادامه می‌توانید این فرآیند را به دانش‌آموزان واگذار کنید و خودتان دخالت مستقیم در فرآیند ایجاد صلح نداشته باشید.

۳- تبدیل مشکلات به فرصت

از دانش‌آموزان بخواهید روی یک کاغذ بیش‌ترین دغدغه و نگرانی خود را یادداشت کنند. سپس یک هم‌گروهی انتخاب کنند و یک دقیقه راجع به آن دغدغه، با هم‌گروهی خود صحبت کنند. سپس به کمک هم‌گروهی و هم‌صحبت خود، برای حل این دغدغه راهکار ارائه نمایند. این کار به کاهش سطح استرس و نگرانی دانش‌آموزان کمک می‌کند که در درازمدت باعث کاهش سطح درگیری‌ها خواهد شد.

۴-  تمرین تعارض

با طرح یک سناریوی فرضی، می‌توانیم یک نمونه از چالش‌های احتمالی بین دانش‌آموزان را به کمک روش «ایفای نقش» تمرین کنیم. به این صورت که دانش‌آموزان با پذیرفتن نقش در یک نمایش بدون پایان، خودشان مشخص می‌کنند اگر در این موقعیت قرار بگیرند چه تصمیمی خواهند گرفت. همین‌طور از طرفی دانش‌آموزان تمرین می‌کنند که اگر دوستشان در موقعیت آن‌ها باشد چه احساسی خواهد داشت و این به مهارت همدلی آن‌ها کمک خواهد کرد.

او می‌گوید: «دانش‌آموزان با دیدن تفکری که دیگران با آن‌ها متفاوت است، اما به راه‌حلی می‌انجامد که علایقشان را برآورده می‌کند، الگو می‌گیرند، یاد می‌گیرند که بپذیرند که به اصطلاح، بیش از یک راه برای پوست کردن یک گربه وجود دارد».

۵- کمک گرفتن از دوستان (میانجی‌گری)

دانش‌آموزان را برای میانجی‌گری آموزش دهید. آن‌ها می‌توانند در زمان درگیری و نزاع، به کمک همتایان خود بیایند و از آن‌ها درباره ی اینکه نیاز به میانجی‌گری دارند یا خیر بپرسند. همچنین خود دانش‌آموزان می‌توانند از یک دوست بی‌طرف برای میانجی‌گری تقاضای کمک کنند. میانجی‌ها لزوما نباید از کلاس یا هم‌پایه باشند. حتی دانش‌آموزان کلاس‌ها و پایه‌های دیگر و حتی معلمان می‌توانند این نقش را به عهده گیرند. چیزی که مهم است، این  مورد است که شخصی که میانجی‌گری می‌کند بی‌طرفی را رعایت کند و تمام تلاش خود را برای حل مسئله به کار گیرد. این موضوع نیاز به آموزش دارد که در مقالات بعدی به آن اشاره خواهیم کرد.